Τι σημαίνει για τις τράπεζες και τους καταθέτες «επιλεκτική χρεοκοπία»

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτή την εικόνα.]

πρίν απο 45 λεπτά

Οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο αναμένεται να καταλήξουν σε ένα σχέδιο για την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους, ώστε στο νέο χρηματοδοτικό πακέτο προς την Ελλάδα να συμμετάσχουν και οι ιδιώτες επενδυτές που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους ελληνικά ομόλογα.

Οι οίκοι αξιολόγησης έχουν προειδοποιήσει ότι αν οι πιστωτές της χώρας μας υποστούν απώλειες θα υποβαθμίσουν την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας στη βαθμίδα της «επιλεκτικής χρεοκοπίας». «Το Βήμα» συγκέντρωσε όλες τις πληροφορίες για το τι θα σημαίνει για τις τράπεζες και τις καταθέσεις η εξέλιξη αυτή.

1. Τι σημαίνει επιλεκτική χρεοκοπία;

Με «επιλεκτική χρεοκοπία» βαθμολογούν οι οίκοι αξιολόγησης τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα μιας χώρας για την οποία εκτιμούν ότι θα προχωρήσει σε αναδιάρθρωση μόνο ενός μέρους του χρέους της και θα εξυπηρετήσει στο ακέραιο το μεγαλύτερο ποσοστό του. Αν για παράδειγμα η Ελλάδα προχωρήσει σε αλλαγή των όρων εξόφλησης των ομολόγων που λήγουν κατά τη διάρκεια μιας διετίας, τότε μιλούμε για επιλεκτική χρεοκοπία. Με βάση τον ορισμό δεν έχει σημασία αν η αναδιάρθρωση θα γίνει σε εθελοντική βάση ή όχι, καθώς κριτήριο για την αξιολόγηση αποτελεί το ποσοστό των ομολόγων που εκτιμάται ότι θα αναδιαρθρωθούν. Για να αξιολογηθεί μια κατάσταση ως χρεοκοπία θα πρέπει ο οίκος να θεωρεί ότι ο εκδότης δεν θα ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των πιστωτών για το μεγαλύτερο μέρος ή για το σύνολο των ομολόγων του που κυκλοφορούν στην αγορά.

2. Πώς επηρεάζονται οι τράπεζες από την επιλεκτική χρεοκοπία;

Για να υπάρξει αυτός ο χαρακτηρισμός θα πρέπει να επέλθει συμφωνία σε επίπεδο ΕΕ για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Επιπτώσεις για τις τράπεζες θα υπάρξουν τόσο από την αξιολόγηση αυτή καθ΄ εαυτή όσο και από ενδεχόμενες ζημιές λόγω των ομολόγων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους.

Οσον αφορά τη ρευστότητά τους κρίσιμη θεωρείται η στάση που θα τηρήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία με βάση τους υφιστάμενους κανονισμούς λειτουργίας της δεν δύναται να δέχεται ελληνικούς τίτλους ως εγγύηση για τη χρηματοδότηση των τραπεζών αν όλοι οι οίκοι αξιολόγησης υποβαθμίσουν την Ελλάδα στην κατηγορία της «επιλεκτικής χρεοκοπίας».

Αν η ευρωτράπεζα αλλάξει τους κανονισμούς της δεν θα δημιουργηθούν προβλήματα στον δανεισμό των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων. Αν όμως σταματήσει τη χρηματοδότηση θα πρέπει να ενεργοποιηθεί ένας έκτακτος μηχανισμός από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των τραπεζών σε ρευστότητα έως ότου υπάρξει αναβάθμιση της βαθμολογίας της χώρας και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κάνει ξανά αποδεκτές τις ελληνικές εγγυήσεις.

Από την άλλη πλευρά, οι επιπτώσεις στην κεφαλαιακή επάρκεια του συστήματος εξαρτώνται από το είδος της αναδιάρθρωσης που θα συμφωνηθεί σε επίπεδο ΕΕ και στην οποία θα συμμετάσχει το εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Η λύση που θα προωθηθεί μπορεί να περιλαμβάνει «κούρεμα» ή επιμήκυνση των ομολόγων, ή συνδυασμό των δύο. Οσο πιο υψηλό είναι το ποσοστό ενός πιθανού «κουρέματος» τόσο μεγαλύτερες θα είναι οι ζημιές που θα γράψουν οι τράπεζες. Από την άλλη, η επιμήκυνση από μόνη της δεν δημιουργεί σοβαρά προβλήματα.

3. Πόσο χρονικό διάστημα διαρκεί η επιλεκτική χρεοκοπία;

Η παραμονή της βαθμολογίας μιας χώρας στη βαθμίδα της επιλεκτικής χρεοκοπίας εξαρτάται από τις εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης για τη δυνατότητά της να εξοφλήσει τα ομόλογα που δεν συμμετείχαν στην αναδιάρθρωση. Οπως έχουν ήδη γνωστοποιήσει οι οίκοι για την περίπτωση της Ελλάδας, αμέσως μετά την εφαρμογή της αλλαγής των όρων εξόφλησης των ομολόγων που λήγουν σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, θα επαναξιολογήσουν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας ώστε να εκτιμήσουν τη βιωσιμότητα του υπόλοιπου χρέους. Στην περίπτωση της Ουρουγουάης η επιλεκτική χρεοκοπία διήρκεσε 17 ημέρες, αφού το Δημόσιο της χώρας αναβαθμίστηκε μετά την τακτοποίηση των υποχρεώσεών του έναντι των πιστωτών του, δηλαδή μετά την εφαρμογή της αναδιάρθρωσης.

4. Ενεργοποιούνται τα CDS με την επιλεκτική χρεοκοπία;

Δεν υπάρχει αυτόματη διαδικασία για την ενεργοποίηση των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS). Για να καταβληθούν οι αποζημιώσεις θα πρέπει η αναδιάρθρωση που θα γίνει να θεωρηθεί πιστωτικό γεγονός. Απόφαση για αυτό δεν λαμβάνουν οι οίκοι αξιολόγησης, αλλά η Διεθνής Ενωση Ανταλλάξιμων Οικονομικών Προϊόντων και Παραγώγων (Ιnternational Swaps and Derivatives Αssociation, ΙSDΑ), στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας συμμετέχουν οι μεγαλύτερες τράπεζες στον κόσμο.

ΟΙ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΣ

Για να χαθούν καταθέσεις θα πρέπει κάποια τράπεζα να καταρρεύσει λόγω των απωλειών που μπορεί να υποστεί από την αναδιάρθρωση των ομολόγων που έχει στην κατοχή της.Σε μια τέτοια περίπτωση ισχύει η εγγύηση των καταθέσεων από το Ταμείο Εγγυοδοσίας (ΤΕΚΕ),το οποίο καλύπτει ποσά ως 100.000 ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο και ανά πιστωτικό ίδρυμα. Από την άλλη πλευρά,για να εξυπηρετηθεί η ζήτηση για αναλήψεις θα πρέπει να διατηρείται ένα συγκεκριμένο επίπεδο ρευστότητας από τις τράπεζες,το οποίο εξαρτάται από τη δυνατότητά τους να χρηματοδοτούνται είτε από την ΕΚΤ ή από την ΤτΕ.Εξάλλου,αν υπάρξει πανικός στα γκισέ και καταγραφούν ακραίες καταστάσεις με μαζικές αναλήψεις,το ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν είναι υπαρκτό, αλλά αυτό ισχύει είτε βρισκόμαστε σε κατάσταση επιλεκτικής χρεοκοπίας είτε όχι.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτή την εικόνα.]